Na początku lat siedemdziesiątych (mieszkałem jeszcze w Legnicy),
Koło ZBOWiD z Chocianowa zwróciło się do mnie z propozycją zaprojektowania rzeźby,
przy której mogłyby się odbywać uroczyste spotkania kombatantów,
jacy trafili do tego miasteczka z różnych frontów na których walczyli Polacy w czasie II wojny.
Już wówczas, poznając historię tej niewielkiej miejscowości,
słyszałem o więźniach obozu Gross-Rosen pracujących w czasie wojny w tutejszej odlewni.
Jednak nie ta informacja miała decydujący wpływ na formę pomnika.
Chciałem aby pomnik miał możliwie uniwersalny wyraz,
mówił o dramacie wojny, o dramacie jej wszystkich uczestników.
Tak powstał ów relief żelaznych głów patrzących w niebo . Odsłonięto go w 1973r.


Ogólny widok pomnika w Chocianowie (1973)Detal


Po kilku latach zaprojektowałem dla fabryki w Jelczu,
na terenie której w okresie wojny mieściła się jedna z wielu dolnośląskich filii obozu Gross Rosen,
pomnik o podobnym przesłaniu, świadomie użyłem takich samych żelaznych twarzy,
które jako znak rzeźbiarski , wiązały te dwa miejsca,
Jelcz i Chocianów gdzie tak samo wyzyskiwano niewolniczą pracę więźniów obozu koncentracyjnego.
Nieco później , na zlecenie Urzędu Wojewódzkiego w Wałbrzychu,
projektowałem znaki rzeźbiarskie oparte na różnych fragmentach reliefu z żelaznych bezimiennych głów,
dramatycznych znaków totalitarnego systemu.
Były wśród nich propozycje dla głównego obozu w Rogoźnicy (Gross Rosen),
dla filii w Walimiu i innych (nie zrealizowane ).


Jelcz ( 1977)Jelcz (detal)Jelcz (teren fabryki samochodów gdzie podczas  II wojny pracowali więźniowie obozu Gross Rosen)


W 1982 roku w Lubinie ( Zagłębie Miedziowe),
miały miejsce dramatyczne zdarzenia, milicja strzelała do demonstrantów obchodzących
rocznicę podpisania przez "Solidarność" porozumień sierpniowych.
Zginęło 3 ludzi, kilkunastu było rannych.
Byłem świadkiem tych zajść , widziałem krew, przerażenie i gniew ludzi.
10 lat później miałem szansę opowiedzieć rzeźbą o tamtych koszmarnych dniach.


ogólny widok na pomnik - miejsce dramatu z 1982 rokuŻeliwny 10 metrowy krzyż z pomnika lubińskiego



Lubin (1992)Napis SOLIDARNOŚĆ wykuty w granitowych bryłach